Giỏ hàng

Liệu bạn có đang phụ thuộc quá mức thuốc cắt cơn trong điều trị HEN?

BẠN CẦN HIỂU HEN LÀ GÌ?

Bệnh hen là tình trạng viêm kéo dài ở đường thở trong phổi, khiến cho đường thở dễ bị co thắt và lòng đường thở hẹp lại khi cơ thể tiếp xúc với các yếu tố kích phát cơn hen. Bệnh hen gây ra các triệu chứng ho, khò khè, khó thở, và nặng ngực; các triệu chứng này thay đổi theo thời gian: lúc có lúc không, lúc nặng lúc nhẹ.

Có nhiều loại thuốc điều trị bệnh hen nhưng được gộp chung thành 2 nhóm: Thuốc ngừa cơn (còn gọi là thuốc kiểm soát) và thuốc cắt cơn (còn gọi là thuốc giảm triệu chứng).

Thuốc ngừa cơn làm giảm sưng phù (giảm viêm) đường thở trong phổi khiến triệu chứng hen không xuất hiện.

Thuốc cắt cơn làm mở rộng lòng đường thở trong phổi để làm giảm triệu chứng của cơn hen.

Thuốc ngừa cơn dùng đều đặn thường xuyên kể cả khi hen không có triệu chứng. Thuốc cắt cơn chỉ dùng khi hen có triệu chứng như ho, khò khè, khó thở.

LÀM THẾ NÀO TÔI CÓ THỂ KIỂM SOÁT BỆNH HEN?

Tránh các yếu tố kích phát cơn hen có thể tránh.

Dùng thuốc ngừa cơn (đa số dạng hít) với tần suất và liều theo hướng dẫn bác sĩ.

Khám bệnh định kỳ để bác sĩ kiểm tra xem bạn hít thuốc có đúng cách không và điều chỉnh liều thuốc ngừa cơn của bạn.

Dùng thuốc cắt cơn và khám bác sĩ sớm khi cơn hen xuất hiện.

Kiểm soát bệnh hen theo phương châm “phòng cháy tốt hơn chữa cháy”: điều trị ngừa cơn hen tốt hơn đợi có cơn hen mới điều trị.

HEN KHÔNG ĐƯỢC KIỂM SOÁT GÂY HẬU QUẢ GÌ?

Hen không được kiểm soát sẽ khiến người bệnh hen có triệu chứng ho, khò khè, khó thở, nặng ngực thường xuyên (> 2 lần/tuần), thức giấc ban đêm do hen, không thể làm việc vì khó thở, phải dùng thuốc cắt cơn thường xuyên (> 2 lần/tuần) để làm giảm triệu chứng. Hen không được kiểm soát có thể khiến người bệnh dễ bị lên cơn hen nặng phải đi cấp cứu hoặc nhập viện. Hen không được kiểm soát thường do người bị hen không dùng thuốc ngừa cơn hen đúng cách, chỉ dùng thuốc cắt cơn đơn thuần. Khi đó, thành của đường thở trong phổi sưng phù lên và dễ bị kích thích hoặc co thắt, lòng đường thở có nhiều chất nhầy và bị hẹp lại, không khí đi vào và đi ra phổi một cách khó khăn.

THUỐC CẮT CƠN HEN DẠNG HÍT XỊT LÀ GÌ?

Là thuốc dùng để làm giảm triệu chứng hen khi chúng xuất hiện. Thuốc cắt cơn hen dạng hít xịt có chứa thuốc giãn phế quản tác dụng nhanh (SABA) như salbutamol. Thuốc này có tác dụng làm giảm co thắt đường thở nhưng không có tính kháng viêm nên không làm giảm sưng phù đường thở. Do đó, thuốc này làm giảm triệu chứng hen hiện tại nhưng không phòng tránh được triệu chứng hen xuất hiện trong tương lai. Điều này có nghĩa thuốc cắt cơn dạng hít là thuốc “chữa cháy” chứ không phải thuốc “phòng cháy”.

NẾU TÔI DÙNG THUỐC CẮT CƠN DẠNG HÍT XỊT HÀNG NGÀY CÓ THỂ DẪN ĐẾN NGUY CƠ TỬ VONG KHÔNG?

Nếu bạn phải dùng thuốc cắt cơn dạng hít xịt như Salbutamol hàng ngày, cụ thể là > 6 nhát một ngày, tương đương > 1 bình hít xịt Salbutamol/tháng thì khả năng bạn bị tử vong do hen sẽ tăng trong tương lai. Nếu bạn dùng thuốc ngừa cơn thì nhu cầu dùng thuốc cắt cơn Salbutamol của bạn sẽ giảm xuống và nguy cơ tử vong cũng giảm đáng kể.

THAY ĐỔI ĐỂ ĐƯỢC TIẾP CẬN ĐIỀU TRỊ ĐÚNG

Kiểm soát (hoặc khống chế) hen là dùng thuốc phòng ngừa (thuốc kiểm soát hen) theo hướng dẫn bác sĩ để cơn hen không xuất hiện. Kiểm soát hen nghĩa là không phải đợi cơn hen xuất hiện thì mới dùng thuốc cắt cơn.

Người có hen được kiểm soát sẽ có một cuộc sống bình thường: làm việc hoặc học tập bình thường, ngủ bình thường, triệu chứng hen hầu như không có (≤ 2 lần/tuần) và hầu như không phải dùng thuốc cắt cơn hen (≤ 2 lần/tuần)1. Hen được kiểm soát thì thành đường thở trong phổi không còn sưng phù, khiến lòng đường thở thông thoáng, không khí đi vào và đi ra phổi một cách dễ dàng.

Tài liệu tham khảo

  1. Global Initiative for Asthma (GINA). Global strategy for asthma management and prevention (updated 2019). Available at: http://www.ginasthma.org/

  2. Suissa S, Ernst P, Boivin JF, et al. A cohort analysis of excess mortality in asthma and the use of inhaled beta-agonists. Am J Respir Crit Care Med. Mar 1994;149(3 Pt 1):604-610

  3. Patel M, Pilcher J, Reddel HK, et al. Metrics of salbutamol use as predictors of future adverse outcomes in asthma. Clinical and experimental allergy : journal of the British Society for Allergy and Clinical Immunology. Oct 2013;43(10):1144-1151.

Cùng tham gia bài kiểm tra đánh giá về việc sử dụng thuốc cắt cơn hiện tại để nhận được tư vấn phù hợp.

Theo “Tờ hướng dẫn về lạm dụng SABA_Hội Hô Hấp Việt Nam”

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Facebook Youtube Zalo Top